Teşbih (Benzetme)
Aralarında benzerlik ilgisi kurulan varlık veya kavramlardan nitelikçe zayıf olanın, kuvvetli olana benzetilerek anlatılmasıdır.
Teşbihin dört ögesi vardır:
Benzeyen: Özellikçe zayıf olandır.
Kendisine benzetilen: Özellikçe güçlü olandır.
Benzetme yönü: Aktarılan özelliktir.
Benzetme edatı: Gibi, kadar, sanki vb. kelimelerdir.
“Benzeyen” ve “kendisine benzetilen” asıl ögelerdir. “Benzetme yönü” ve “benzetme edatı” yardımcı ögelerdir. Yardımcı ögeler kullanılmadan da benzetme yapılabilir.
Örnek:
Bin atlı, akınlarda çocuklar gibi şendik
Benzeyen: bin atlı (akıncılar).
Kendisine benzetilen: çocuklar.
Benzetme yönü: şen olma.
Benzetme edatı: gibi.
Bu benzetmede dört öge de bulunmaktadır.
Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik!
Benzeyen: ordu.
Kendisine benzetilen: dev.
Benzetme edatı: gibi.
Bu benzetmede benzetme yönü bulunmamaktadır.
Köyler, ufka dizilen tozlanmış birer resim;
Yollar, köyleri saran eskimiş çerçeveler..
Sabri Esat Siyavuşgil
Benzeyen: köyler, yollar.
Kendisine benzetilen: resim, çerçeveler.
Benzetme yönü: tozlanmak, sarmak.
Bu benzetmede benzetme edatı bulunmamaktadır.